شێوه‌كاره‌كا رۆژئاڤايا كوردستانێ پێشانگه‌هه‌كا شێوه‌كاري ل دهۆكێ ڤه‌كر
هونه‌رمه‌ندا شێوه‌كار سه‌مه‌ر درێعي كو كوردا رۆژئاڤايێ كوردستانێ يه كو نوكه ل وه‌لاتێ رۆمانيا ئاكنجييه، بۆ پشته‌ڤاني و هاريكاريكرنا ئاواره‌يێن رۆژئاڤايا كوردستانێ،
هاتييه هه‌رێما كوردستانێ و پێشانگه‌هه‌كا شێوه‌كاري ژ 40 كه‌ڤالان ل هه‌ولێرێ ڤه‌كربوو و دوهي ڤه‌گوهاستبوو دهۆكێ كو ب پشته‌ڤانييا رێڤه‌به‌رييا گشتييا ره‌وشه‌نبيري و هونه‌ري و وه‌رزش و لاوان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ پێشانگه‌ها خوه ل هۆلا رێڤه‌به‌رييا شێوه‌كاري ڤه‌كر، و ژڤانه ژي سوبه ل هه‌ولێرێ د سه‌رێكزێده‌كرنه‌كێ هه‌موو كه‌ڤالێن خوه بۆ ئاواره‌يێن رۆژئاڤا بفرۆشيت.
شێوه‌كار سه‌مه‌رێ بۆ وار راگه‌هاند كو ”به‌ري چه‌ند رۆژان لسه‌ر داخوازييا وه‌زيرێ ره‌وشه‌نبيري و لاوانێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هاتبوو هه‌ولێرێ و هه‌ياما حه‌فتييه‌كێ پێشانگه‌هه‌ك ل وێرێ ڤه‌كربوو”.
درێعي ئه‌و ئێك ژي گۆت: ”ئه‌ز ل باژێڕێ دهۆكێ گه‌له‌ك ئارام و بێهنفره‌هم، ژبه‌ركو باژێڕێ دهۆكێ وه‌كه باژێڕێ مه يێ عه‌مودێ يه و بێهنا وێ ژێ دهێت، له‌و نوكه ئه‌ز وه‌سا هه‌ست دكه‌م كو د ناڤ مرۆڤ و كه‌سوكارێن خوه دامه، ديسان من ديت كو خه‌لكێ دهۆكێ گه‌له‌ك مرۆڤ دوست و گه‌له‌كان پشكداري د پێشانگه‌ها من دا كر، له‌و ئه‌و ژ وان گه‌له‌ك سوپاسدارم”.
سه‌باره‌ت ئه‌ڤ كه‌ڤالێن وێ د ڤێ پێشانگه‌هێ دا نيشا داين، كا گرێداي چ بابه‌تن، وه‌ها شێوه‌كارا هان گۆت: ”بابه‌تێن كه‌ڤالێن من لدۆر گول و ژن و ئازاديێ نه، چونكو ئه‌ز دخوازم سووريا و رۆژئاڤايێ كوردستانێ ئازاد ببن”.
سه‌مه‌ر خانێ ئه‌و ئێك ژي گۆت، ”وێ گه‌له‌ك پێشانگه‌هێن شێوه‌كاري گرێداي ئازاديێ ل وه‌لاتێ رۆمانيا ڤه‌كرينه”.
ناڤهاتيێ ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژي كر كو ”پێشانگه‌هه‌ك ل رۆمانيا ژي ڤه‌كربوو بۆ كوردێن رۆژئاڤايا كوردستانێ، كو ژڤانه سوبه ژي ل هه‌ولێرێ تابلۆيێن خوه يێن ڤێ پێشانگه‌ها هه‌ولێر و دهۆكێ د سه‌رێكزێده‌كرنه‌كێ دا بفرۆشيت و داهاتێ وان دێ بۆ په‌نابه‌رێن رۆژئاڤايێ كوردستانێ بيت”.
هونه‌رمه‌ند سه‌لاح رێكاني بۆچوونا خوه لسه‌ر كه‌ڤالێن د پێشانگه‌ها هان دا هاتينه نيشاندان؛ وه‌ها دياركر و گۆت: ”ئه‌ڤ پێشانگه‌ها شێوه‌كاري يا هونه‌رمه‌ند سه‌مه‌رێ دو بابه‌تێن سه‌ره‌كي ب خوه ڤه دگريت، ئه‌و ژي كو ئێك بابه‌تێ سروشتييه و يا دوێ ژي گرێداي بابه‌تێن ده‌ربريني يه، كو ئه‌ڤ شێوه‌كاره شيايه ئه‌و تشتێ د ناخێ خوه دا ب وێره‌كي و ب رێيا ره‌نگێن جوان و جۆاوجۆر لسه‌ر كه‌ڤالان بخه‌ملينيت، ديسان دشێم بێژم شيانێن مه‌زنێن ته‌كنيكي يێن پێكئينانا كه‌ڤالي لده‌ف سه‌مه‌رێ هه‌نه.
ئه‌و ژي گۆت: ”د پترييا كه‌ڤالێن ڤێ خانمێ دا مه ديت ئه‌ڤه مرۆڤه‌كه كو گه‌له‌ك حه‌ز ژ مرۆڤايه‌تيێ دكه‌ت و گه‌له‌ك ب ڤان ئازارێن كوردان ل سووريێ نه‌خوه‌شه”.
گۆتژي، ”كچه‌كا كورد كو دبشێت ب وێره‌كي و ب ڤي شێوه‌ي به‌رهه‌مێن هۆسا يێن كو نوكه ل دهۆكێ تشته‌كێ نوونه بينته پێش چاڤ، دێ كارێن باشتر كه‌ت”.
شێوه‌كار فه‌همي بالايي ژي دبێژيت: ”ده‌ما كو هونه‌رمه‌ند د قۆناغا ئه‌زمووني دا، گه‌له‌ك جاران هه‌ولدده‌ت كه‌سايه‌تييا خوه د كه‌ڤالێن خوه دا دياربكه‌ت، كو ئه‌و كه‌سايه‌تي بۆ هونه‌رمه‌ندي وه‌ك ناسنامه‌يه‌كێ يه كو شيانێن وێ پێ ديارببن، لێ ڤێ چه‌ندێ ژي شيان پێ دڤێن، چونكو هنده‌ك شێوه‌كار هه‌نه ژيانا خوه هه‌موو ب دووماهي ئينايه ژي، نه‌گه‌هشتينه هندێ كو ستايله‌كێ تايبه‌ت هه‌بيت، يان ژي كۆپييا هنده‌ك شێوه‌كارێن دي نه”.
بالايي دبينيت، ”سه‌مه‌رێ گه‌له‌ك رێباز تێكه‌ل كرينه، بۆ نموونه هه‌ولدايه ل ژ سرياليزمێ ده‌ستپێكرييه، لێ ل وێرێ خوه نه‌ديتييه، به‌ره‌ڤ رياليزمێ چوويه، ل وێرێ ژي خوه نه‌ديتييه، له‌و به‌ره‌ڤ سيسته‌مێ ژيواري چوويه، لێ ل وێرێ ژي ديسان خوه نه‌گرتييه و چوويه ستايلێ نووكرنێ كو قۆناغا دووماهيێ يه، د ڤێ قۆناغێ ژي دا دڤێت شێوه‌كاري ئه‌زموونه‌كا مه‌زن د وان قۆناغێن هه‌نێ دا هه‌بن، دا بشێت ل ڤێ قۆناغێ سه‌ركه‌فتي بيت”.
سه‌باره‌ت وان ره‌نگێن كو سه‌مه‌رێ د كه‌ڤالێن خوه دا بكارئيناين، ناڤهاتي دبێژيت: ”ره‌نگ د كه‌ڤالێن وێ دا مرينه و ئه‌زموونه‌ما سه‌ركه‌فتي د ره‌نگان دا بكارنه‌ئينايه، ديسان ئه‌و به‌لانسا د ناڤبه‌را ره‌نگان دا كو بالا بينه‌ران دكێشيت؛ بكارنه‌ئينايه، ژبه‌ر وێ ژي ب ديتنا وێ چه‌ند كه‌ڤالێن نوو هه‌نه كو ئه‌گه‌ر كار لسه‌ر د وێرێ دا كربا و تێدا ديتبا، بۆ وێ باشتر بوو، كو چووي هه‌موو ستايل تێكه‌ل كرين”. ئه‌و ژي گۆت كو ”دبيت بكارئينانا ڤان ره‌نگێن بێ هيڤي، ره‌نگڤه‌دانا ژيانا وێ بيت، ئه‌ڤجا چ يا وێ يا تايبه‌ت بيت، يان مالبات، يان ژي جڤاكي بيت”.
ژئالييه‌كێ دي ڤه ژي شێوه‌كار فه‌همي بالايي دياركر، ”ئه‌ڤه نوكه يا د قۆناغا ل خوه گه‌ريانێ دا و ئه‌و ب خوه هه‌ولدده‌ت خوه ببينيت، لێ هێشتا خوه نه‌ديتييه و د ناڤ كه‌ڤالێن خوه دا به‌رزه‌يه، ئه‌ڤجا يان دڤێت بزڤريته ل سه‌ري ڤه يان ژي ئه‌و دشێت هه‌ر ل دووماهيێ خوه ببينيت، و مه‌رج نينه ژي خوه ب ئێك رێباز تنێ ڤه گرێده‌ت، لێ بلا وێ ئێك تايبه‌تمه‌ندي هه‌بيت”.
وار: هه‌لگر
- 2386 خوێندنەوە
