Share |

Articles

روزاشەممە 12/4 هونەرمەندی نێوداری سووری عەبدولڕەحمان ئال رەشی كۆچی دواییكرد. ئەو هونەرمەندە، كە تەمەنی 83 ساڵ بوو، لە نەخۆشخانەی هیشام سنان لە دیمەشق كۆچی دواییكرد، لە ئەنجامی تووشبوونی بە دۆخێكی دەروونی سەخت. عەبدولڕەحمان ئال رەشی بە یەكێك لە ستوونەكانی درامای سووری و عەرەبی سەیردەكرا و لەلایەن هەندێكەوە بە (رابەری درامای سووری ) ناودەنرا.

    به‌ ئاماده‌بوونی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان مه‌سعود بارزانی، ده‌زگای مه‌دا نۆیه‌مین پێشانگای نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێر بۆ كتێبی كرده‌وه‌.  پێشانگاكه‌ به‌ چاودێری و ئاماده‌بوونی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، به‌یانی ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ 2 نیسان/ ئه‌پرێل 2014، له‌ پاركی سامی عه‌بدولرِه‌حمان كرایه‌وه‌ و بڕیار وایه‌ بۆ ماوه‌ی 10 رۆژ به‌رده‌وام بێت.

 هه‌ڤپه‌يڤين: هۆزان ئه‌مين- شێخمووس ديكه‌ن نڤيسكاره‌كيچالاكێ‌كورده‌،ب خه‌باتێن خوه‌يێن لێكۆلين ل سه‌ر مێژوو و چاندا كورديل ئامه‌دێدهێت ناسكرن،ل سالا1954ل ناڤا به‌ده‌نا سوورێن ئامه‌دێژ دايكبوويه‌،بچووكاتيا خوه‌ د ناڤبه‌را تاخێ‌عه‌ليپاشا و گاورا دا تمامكريه‌،قوتابخانا خوه‌يا سه‌ره‌تاييو ئاماده‌ييل ئامه‌دێخوانديه‌،پاشان به‌رێخوه‌ دايه‌ ئه‌نقه‌رێو ل زانكۆيێپشكا

   ب هه‌لكه‌فتا رۆژا جیهانیا هه‌لبه‌ستێ و ب پشكداریا هه‌لبه‌ستڤانێن كورد، عه‌ره‌ب، توركمان و ئاشووری، فیسته‌ڤاله‌ك ل باژێرێ كه‌ركوكێ هات ل دارخستن.   ئه‌ڤ فیسته‌ڤاله‌ ل بن ناڤێ "كه‌لا ئارابخا"، ژ ئالیێ ئێكه‌تیا ئه‌دیب و نڤیسه‌رێن كه‌ركوكێ هات ل دراخستن.

فلمێ سينه‌مايي يێ ”وه‌رزێ كه‌ركه‌ده‌ن” ژ‌ ده‌رهێنانا سينه‌ماكارێ ناڤدارێ كورد به‌همه‌ن قوبادي ژ بال كۆمپانيا مه‌زنا بلاڤكرنێ يا ژاپۆني ”كۆميستاك گرووپ” ل سينه‌مايێن سه‌رانسه‌ري وه‌لاتێ ژاپۆنێ هاته‌ نيشاندان.

به‌مه‌به‌ستی به‌شداریكردنی له‌هه‌شته‌مین ڤێستیڤاڵی ئازادی و نه‌ورۆز، ژنه‌ هونه‌رمه‌ندی كورد شه‌هریبان كوردی گه‌یشته‌ شاری هه‌ولێر.

دەما سینەما کوردی تێ گۆتن بێ گومان دەرھێنەر و ئاکتەرێن وان فلمان تێن بیرا مرۆڤ، یەک ژ وان کەسێن کو موھرا خوە ل سنەما کوردی خستیە و ناڤوودەنگێ وی بەلاڤ بوویە، مانۆ خەلیله، کو وەک دەرھێنەرەک کورد د ناڤ سينەما جیھانی دە ھاتیە ناسکرن، و خودان رەولەک گرینگە د پێشخستنا بەرھەمێن سینەما کوردی  .

نامەیەک بۆ پاشا"ـي دەرهێنەری کورد هیشام زەمان، خەڵاتی باشترین فیلمی باکووری ئەورووپای لە فێستیڤاڵی فیلمی یۆتێبۆری لە وڵاتی سوید پێ بەخشرا.  ماڵپەڕی کوردی"NNSROJ" بڵاوی کردۆتەوە، ئەو خەڵاتە یەک ملیۆن کڕۆنییە، ساڵی رابردووش پێشکەش بە فیلمێکی دیکەی هیشام زەمان بە ناوی "بەر لەوەی بەفر ببارێ" کرابوو.

ب بۆنەیا 9مین ”رۆژا چیرۆکێیا جیھانێ” کو د 14سباتێ ھەر سال دەرباس دبە، و ل ھەموو جیھانێ ئەڤ رۆژ تێ پیرۆزکرن، ل ناڤەندا چاندێیا جەگەرخوین کۆمەلەیا نڤیسکارێن کورد چالاکیەک ل دارخست، د ب درووشما "ھەر کەس خوەدی چیرۆکەکێیە" گەلەک نڤیسەر و چیرۆکھەز بەشدار بوون، و دوو پانەل ھاتن پێشکێش کرن.

ژ بەر کو 25 سال د سەر بەلاڤکرنا چیرۆکا یەکەم یا نڤیسکار حەلیم یووسڤ دەرباسبوویە، ب ڤێ ھەلکەفتێ و ھەر وەھا ژ بەر کو وەشانخانیە پەیوەند ل ستەنبۆلێ ژ نووڤە وێ بەرھەمێن وی چاپ و بەلاڤ بکە، ل ستانبۆل و ئامەد و مێردین  بەحسا سەربۆریا خوە و سەردەمێن نڤیسکاریا خوە کر، یەک ژ دەڤەرێن کو  سەمینار دا ئامەد بوو، مە دەلیڤە دیت ڤێ ھەڤپەیڤینێ پێرە چێکن، و ب کێفخوەشی بەرسڤا مە دا.  

   ل ژێرچاڤدێريا ئه‌يووب ره‌مه‌زان رێڤه‌به‌ريا ره‌وشه‌نبيري و هونه‌ري ل دهۆكێ و بهه‌ڤكاري دگه‌ل سه‌نته‌رێ هه‌بوون، ل هۆلا پانۆراما ئازادي ل دهۆكێ رۆژا وه‌غه‌ركرنا هونه‌رمه‌ند عه‌بدولواحد زاخۆيي هاته‌ ساخكرن.

  ھونەرەمەند رۆنی جان ژ باشوور رۆژاڤایێ کوردستانێ یە، د تەمەنک بچووک دە دامارێ ھونەرێ پێرە خوە دا دەر، ل گەل کۆمێن ھونەری د شاھی و ھەلکەفتێن نەتەوی ستران دگۆتۆن، ب دەنگێ خوەیی زەلال و نازک ناڤدار بوو، و ل شەھیان و ئاھەنگێن تەڤایی ھەرێما جەزیرێ بەشداریا وی ھەبوو،

ل سەر داخوازیا شارەداریا باژارێ مەزن ل ئامەدێ، کۆما شۆرەشڤانیا ھونەری ھاتە ڤەخوەندن بۆ نەمایشکرنا شانۆیا ئەزۆپ ل ئامەدێ، د رۆژا 24-25-چلە دە ئەڤ شانۆ ھاتە نەمایشکرن، ب بەشدارەیک مەزن ژ خەلکێ ئامەدێ.

ل ئامەدێ 2یەمین پێشانگەھا باکور-کوزەی-نۆرپ ژ ئالیێ بەربژێرا شارەداریا باژارێ مەزنا ئامەدێ گولتان کشاناک ھاتە ڤەکرن. ئەڤ پێشەنگەھا دوەمە جارا ب ڤی شێوەیێ بەشداریا گەلەک ھونەرمەندان تێ لدارخستن ل گالەریا ھونەرێیا ئامەدێ ل سومەر پارک. پێشەنگەھ ب بەشداریا 35 ھونەرمەندێن شێوەکار و فۆتۆژەن و پێکەرساز ھاتە ل دارخستن و وێنە، پەیکەر، گرافیکێن خوە پێشان دان، و ژ 11 ھەیا 31 ھەیڤا کانوونێ دەریێ وێ ڤەکریە ژ تەماشەنان رە.  

كۆمه‌ڵه‌ی وێنه‌گرانی كوردستان له‌ شاری هه‌ولێر پێشانگایه‌كی هاوبه‌شی بۆ 32 فۆتۆگرافه‌ری هه‌ولێرو سلێمانی و دهۆك كرده‌وه‌.

  ژیانی نووسەر و ڕۆشنبیری کورد موسا عه‌نته‌ر لە فیلمێکدا دەگوازرێتەوە بۆ سەر پەردەکانی سینەما. فیلمەکە ناوی 'موسای بێ گۆچان'ە و لە دەرهێنانی ئایدن ئۆراکە و سێ کچ و کوڕی موسا عەنتەریش ڕۆڵی تێدا دەگێڕن. بەپێی چەند هەواڵێك کە لە ماڵپەڕی دەرهێنەر ئۆراك لە فەیسبووکدا دانراوە، دیمەنەکانی فیلمەکە لە ماردین و نوسێبین و ئاکارسو و گوندی زڤینگێی شوێنی لەدایکبوونی عەنتەر تۆمار کراون و کاری وێنەگرتن ٤ ساڵی خایەندووە.

شانۆیا شارەداریا باژارێ مەزن ئا ئامەدێ, شانۆیا خوەزگینی پێشکێش دکە، ڤەکرنا شانۆیێ رۆژا ئینێ ٢٧ کانوونا پێشی ل سەر تەختێ سالۆنا شارەداریێ مەزن پێشکێش کر. شانۆیا خوەزگینی، چیرۆکەک ئەڤینی یە ب شێوەیکی کۆمیدی دەردکەڤێ پێشبەری تەماشەڤەنان و ئالاقەیەک مەزن ژ ئالیێ خەلکێ ئامەدە ڤە دیتیە، سینارویا وێ ژ نڤیسینا و دەرھێنەریا شالیکا بێکەس ، و گەلەک لیستکڤانێن ژیرەک و ژێھاتی تێدە دلیزن وەک ئۆزجان ئاتەش، رێزان کایا، کەمال ولوسۆی و سالیە یلدزۆز. سە ما -ئامەد

ب ھەلکەفتا رۆژا کۆچکرنا ھونەرمەندا کوردیا ناڤدار عەیشەشان د شەڤا ١٨/١٢ ل ئامەدێ “ دیاربەکر ئەڤی” ھات ببیرانی ، د ڤێ شەڤێ ئاخافتن ل سەر ژیان و ھونەرا عەیشەشان ھاتە کرن ژ ئالیێ، نڤیسکارا کورد زەینەب یاش، کو بەری چەند سالان پرتووکەک ل سەر ژیان و ھونەرا عەیشەشان د گەل ١٢ سی دی ژ سترانێن وێ ژ ئالیێ ئەنستوتیا کوردی ل سلیمانیێ چاپ و بەلاڤ کربوو، ھەر وەھا د ناڤ ئاخافتنان دە، سترانێن عەیشەشان ژ ئالیێ دەنەگبێژا ژن یا ئامەدێ فەلەکناس و ھونەرمەند زیلان تگریس ھاتن گۆتۆن.  

بەمەبەستی خزمەتگەیاندن بە منداڵانی کوردستان, ئەمڕۆ لەھەرێمی کوردستان پەخشی زارۆ تیڤی بەشێوەی لۆکاڵی دەستی پێکرد. بەرێوەبەری گشتی ڕاگەیاندن و چاپ و بڵاوکردنەوەی رۆشنبیری ھەڵگورد جندیانی, گوتی: ئامانجمان لەکردنەوەی ئەم کەناڵە، خزمەتگەیاندن و پەروەردەکردنی منداڵانی کوردستانە بەو شێوەو سیستمەی کە حکومەت دایدەڕێژێت، گرنگی ئەم کەناڵەش لەوەدایە کە زارۆتیڤی کەناڵێکی خزمەتگوزاری منداڵانەیە و قازانج نەویستە.

مامۆستا سوبحيئه‌حمه‌د ل رۆژئاڤايێ كوردستان ل گوندێ كێشكێ گرێدايێ باژارێ دێركێ ل سالا1955ێ ژ دايكبوويه‌ و هه‌ر ل وێرێ خواندنا خوه‌يا سه‌ره‌تاييقه‌دانديه‌ و ل زانينگه‌ها حه‌له‌بێ پشكا زمانێ ئنگليزيتمامكريه‌ و بوويه‌ مامۆسته‌يێ زمانێ ئنگليزيكريه‌،

  رۆژا شەمیێ رێکەفتی (23. 11. 2013) ب مەرەما خوەدیدەرکەتنا ل نڤیس و نڤیسکارێن زندانکری د "رۆژا نڤیسکارێن د زیندانێ دە" یا کو ژ ئالیێ پەنا ناڤ نەتوی ئەڤ رۆژ بۆ وان ھەتیە ترخان کرن، ل باژارێ ئامەدێ د ناڤەندا چاند و ھونەرێ یا جەگەرخوین دە، ناڤەندا پەنا کورد ب ھەڤبەشی ب پەنا ترکیێ رە، د دو روونشتنان دە 5 پانەل پێشکێش کرن، ئەڤ پەنال ل سەر رەوشا گرتیێن کورد د زندانێن تورکیێ، ئیران و ئازادیا رامانێ ھاتن پێشکێش کرن.

    كۆمارى فه‌ره‌نسا ساڵانه‌ چه‌ند كه‌سایه‌تییه‌كى دیارى جیهان خه‌ڵات ده‌كات و سینه‌م جه‌لاده‌ت به‌درخانیش یه‌كێك ده‌بێت له‌و كه‌سایه‌تیانه‌.

    له‌رِۆژانی 21 بۆ 25 نۆڤه‌مبه‌ر 2013، له‌ شاری سلێمانی خۆشه‌ویست حه‌ڤده‌هه‌مین جار فێستیڤاڵی گه‌لاوێژی گرته‌خۆ و جارێكی تر نوسه‌ران و شاعیران و ئه‌دیبان و رِۆشنبیرانی كورد و عه‌ره‌ب و فارس بۆ یه‌كه‌مجار پۆلێك له‌ پرۆفیسۆرو توێژه‌ری فه‌ره‌نسی به‌م فێستیڤاڵه‌ ئاشنابوون.  

د رۆژا یەکشەمبێ 27 جۆت مەھێ دە ل ھۆلا ناڤەندا چاند و ھونەرێ یا جوانان ئا جەگەرخوین ، کۆمەلەیا نڤیسکارێن کورد د گەل وەشانخانەیا ئەڤرەنسەل ژ ئستەنبۆلێ ژ بۆ دەرباسبوونا سالەکێ ل سەر کۆچکرنا ھەلبەسڤان ئارژەن ئاری ئەو ب بیرئانین، ب بەشداریا ھەژمارەکە زێدە ژ رەوشەنبیر و نڤیساکر و مالباتا ئاری.