Share |

Articles

  هەفتە لەدوای هەفتە، توانا و لێهاتوویی عەمار كوفی، تاكە بەشداربووی كورد لە بەرنامەی بەناوبانگی عەرەبی (عەرەب ئایدڵ) زیاتر بە دیار دەكەوێت، كە لە دواهەمین بەرنامەدا، گۆرانیبێژ (ئەحلام) كە یەكێكە لە دادوەرەكانی بەرنامەكە، عەماری بە ڤۆڵت و تەزووی كارەبا وەسف كرد.                          

ئەنجومەنی قەڵەمی سوید خەڵاتی ئەمساڵی تۆخۆلسکیی پێشکەش کرد بە نووسەر، خەباتکاری مافی مرۆڤ و پارێزەری کورد محەررەم ئەربەی.   ئەم نووسەرە پاش وتاردانێک لە پەرلەمانی سوید لە ساڵی ٢٠٠٩دا لایەن حوکوومەتی تورکیاوە گیرا و حوکمی چوار ساڵ و نیو زیندانی بۆبڕایەوە. محەررەم ئەربەی ڕۆژی ١٣ی ئەم مانگە دێتە سوید و لە کۆنفرانسێکدا بەم بۆنەوە بەشداردەبێ. خەڵاتەکەش دوو ڕۆژ دواتر لە ڕێورەسمێکی تایبەتدا لە بینای ئا.بێ.ئێفی ستۆکهۆڵم وەردەگرێ.  

ئەنیستیتۆی کورد لە ستۆکهۆڵم لە چووارچێوەی کار و چالاکیەکانیدا، ڕۆژێکی تایبەت بە شێعر و هەڵبەستی کوردی بۆ سەرجەم زاراوە جیاوازەزەکانی زمانی کوردی بەڕێوە دەبات. لەو ڕێوڕەسمەدا شاعیر و هەڵبەستوانانی کورد لە چوواربەشی کوردستان بەشداری دەکەن، هەروەها ڕێوڕەرسمەکە شانۆ و سترانی کوردی لە خۆ دەگرێت. جێ ئاماژەیە ئەنیستیتۆی کورد – ستۆکهۆڵم، ڕوێوڕەسمی هەڵبەستی کوردی ئەمساڵ تەرخان کردووە بۆ بەرخۆدانی کوبانێ و تراژیدیای شەنگال.

     نوێترین فیلمی سینه‌ماكاری كورد به‌همه‌ن قوبادی، له‌ به‌شی سه‌ره‌كی ده‌ره‌وه‌ی پێشبڕكێی 71ـیه‌كه‌مین خولی فیستیڤاڵی فیلمی ڤینیسیا له‌ ئیتاڵیا نمایشكرا.  

ل سالا 1965ێ ل گونده‌كي نێزيكي قامشلۆ ژ دايكبوويه‌ و خواندنا خوه‌ يا ناڤنجي ل قامشلۆ خوانديه‌، لێ ژ به‌ر نه‌بوونا ده‌رفه‌تا خواندنا خوه‌ ل جي هشتيه‌،

له‌ 19-7-2014  له‌ به‌لجیكا یادی دوو ساڵه‌ی شۆڕشی رۆژئاوای كوردستان ده‌كرێته‌وه‌، چه‌ندیین هونه‌رمه‌ندی ناوداری كورد به‌شداری تێدا ده‌كه‌ن، هونه‌رمه‌ندان چۆپی و خه‌لیل خه‌مگین و حه‌سه‌ن شه‌ریف و ژاڵه‌ له‌و بۆنه‌یه‌دا به‌شدار ده‌بن.

  ب خەم وکوڤان ڤە ئيرو 15/7/2014 نوجەيا وەغەرکرنا ئەندامێ ئێکەتيا مە ، ھەلبەستڤانێ پێشمەرگە –رەمەزان عيسا – ژ سويد گەھشتە مە . بناڤێ ئێکەتيا نڤيسەرێن کورد – لقي دھۆک ، ئەم سەرەخوەشيێ ل خوە و مالبات وکەس وکارێن خودێ ژێ رازي و تەڤايا نڤيسەرێن کورد دکەين. ھەلبەستڤان رەمەزان عيسا ژ سالێن حەفتێيان دەست ب نڤيسينا ھەلبەستێ کربوو ورولەکێ باش د خزمەتا ئەدەب وزمانێ کوردي دا ھەبوو. رەحمەتي وەک پێشمەرگە گەھشبوو رێزێن شورەشێ . پشتي سەرھلدانا 1991 ڤەگەريا دھۆکێ.

ل قەسرا مالا جەمیل پاشا ل دیاربەکر-ئامەد شانۆیا مەم و زین چەند ئێڤارەیا ھاتە نیشاندان، ب بەشداریا قەلەبالخەک مەزن ژ تەماشەڤانان، شانۆیێ کو نە ب ئاوایێ سەحنێ و ل سەر دکێ ھاتە لیستن لێ بەلێ ب ئاوایێ فیلم ل گەلەک جیھ و دەڤەرێن قوناخێ ھاتە لیستن کو ئەو جھ گەلەک نێزیکی بورجا بەلەک ب بەرێ خوەیی سپی و رەش کو قەسرا میر زەیندین بوو و چیرۆک و گەلەک بویەرێن دەستانا مەم و زینێ و ئەڤینا وان ل ور روو دابوو.

    پشتی نه‌خۆشیه‌كا گران و پتری دوو سالێن وه‌رگرتنا چاره‌سه‌ریێ، د رێوره‌سمه‌كێ هێژا دا ته‌رمێ میدیاكارێ كورد كامیران ره‌شید به‌رواری ل گۆرستانا شاخكێ هاته‌ ڤه‌شارتن.

نەوەیەکی رۆشنبیری ناسراوی کورد جەمال عیرفان وەک باشترین راگەیاندنکار لە وڵاتی میسر خەڵات دەکرێ.

ھەلبەستڤان و نڤیسکار شێخمووس سەفەر د 1977ل مێردینێ ژ داییکبوویە، د سالا 2012بوویە سەرۆکێ کۆمەلەیا نڤیسکارێن کوردا ئامەدێ،

ھەلبەستڤان مؤیەد تەیب ل پێشەنگەھا پرتووکان ل ئامەدێ، سمینارەک پێشکێش کر و بەحسا وێژەیا دەڤەرا بەھدینان ب گشتی و ھەلبەستێن خوە ب تایبەتی، ئەڤ چالاکی ژ ئالیێ وەشانخانا ئاڤەستا ڤە ھات ل دارخستن ب ھەلکەفتنا چاپکرنا بەرھەمەکە مویەد تەیب ب ناڤێ “ نە با من سوار دکە، و نە ئاخ من پەیا دکە” سمینار ب خوندنا هه لبست و ئمزەکرنا بەرھەما خوە ب داوی ھات.

ھەموو بەرھەمێن شعرییێن موەیەد تەیب، ب ناڤى “نە با من سوار دکە / نە ئاخ من پەیا دکە” د ناڤ وەشانێن ئاڤەستا دە چاپ بوون. بەرھەم تەڤ دە ژ ئالفابەیا عەرەبی بؤ لاتینی ژ ئاليى نفيسكار سەلیم تەمۆ فه هاتنه تيبكوهه زين.

  ئێەکتيا نڤيسەرێن کورد/دھۆک ... ب ھەڤکاري د گەل سەرۆکاتيا زانکۆيا دھۆک دێ مھڤانداريا نڤيسکار و ھزرمەندێ ناڤدار و دۆستێ دۆزا گەلێ کورد و پشتەڤانێ بزاڤێن ئازاديا گەلان ( ئيسماعيل بشکجي )

ل رۆژا 1حزێرانێ دە رەوشەنبیرێن رۆژاڤایێ کوردستانێ کو ل تورکیێ و باکورێ کوردستانێ نەشتەچیھن، وێ ل ئامەدێ د کۆنفرانسا شێخ مەعشووقێ خەزنەوی دە بێن با ھەڤ.

ھۆزان ئەمین ب بەشداریا ژمارەک مەزن ژ رەوشەنبیر و نڤیسکارێن کورد و بەرپرسێن سازیێن جڤاکی ل ئامەدێ و کۆمەلەیا نڤیسکارێن کورد و رۆژنامەڤانێن گەلەک TVو رۆژانامەیان ل ئامەدێ چالاکیا ھەلبەستخوەندنێیا عبداللهپەشێو ل دارکەت.

تەڤگەرا زمان و پەروەرداھیا ب کوردی TZP-Kurdîب ھەفکاری د گەل باژێرڤانیا گەڤەرێ کۆنفرانسا یەکیتیا نەتەوی ل دارخستن، د رۆژا شەمبێ 10گولانێ تا 11گولانێ وێ بەردەوام بکە، و تێدە وێ 16سمینار ھاتن پێشکێش کرن ل سەر بابەتێن زمان و وێژە و سیاسەت.

    ب هه‌لكه‌فتا بورینا 90 سالان ب سه‌ر ل دایكوبنا هه‌لبه‌ستڤانێ كورد مه‌لا نوری هه‌ساری (1934-2011)، خه‌لاته‌ك ب ناڤی وی دێ بهێته‌ راگه‌هاندن. ئه‌ڤ خه‌لاته‌ ژ ئالیێ بنگه‌هێ نڤیسه‌ر و رۆژنامه‌ڤانێن كرد ل سوریا، ب ناڤێ خه‌لاتا "سه‌یدایێ مه‌لا نوری هه‌ساری بو داهێنانێ" دێ بهێته‌ راگه‌هاندن.

  ب مه‌ره‌ما درێژكرنا ده‌ستێ هاريكاريێ بۆ مشه‌ختێن كوردێن رۆژئاڤايێ كوردستانێ ئه‌وێن نهۆ ل كه‌مپێن هه‌رێما كوردستانێ دژين، هونه‌مه‌ند شڤان په‌روه‌ر كونسێرته‌كا هونه‌ري گێرا.

دێ شێي بێژيە من، پەنجەرا مالا وە روي ل پەنجەرا مالا مە چ رامانا خوە ھەيە! تشتێ ل پشت پەنجەرا مالا وە وەکي بانگێ (ئێڤاريان) من ھەمي ژێ ژ بەرن ل بەرامبەري پەنجەرا مالا وە ئەزێ ل ھەمي تشتان بەرزەبويم و ئەزێ ھەمي تشتێن خوە دپشت پەنجەرا مالا وە را دبينم ياريکێن من ب دەستێن خوە بو تە چێکرين بيکێن پاتەي خو سيتافکا تە ژي

  ھونەرمەندێ ناڤداریێ ژ رۆژاڤایێ کوردستانێ خێرۆ عەباس ئالبووما خوەیا ب ناڤێ “تو“ پێشکێشی ھەزکریێ خوە کر، ئەڤ ئالبووم ڤێ دووماھیکێ ژ ئالییێ شرکەتا سۆنی موزيك  ھاتیێ ئامادەکرن و بەلاڤکرن ژ 11 سترانان پێک تێ، یەک ژ ڤان سترانان ب زاراڤەیا سۆرانی، یەک ژێ زازاکی و نەھ ستران ژی ب زاراڤەیا کورمانجی نە.

خانما هه‌لبه‌ستڤان ئه‌ڤین شكاكی، په‌رتوكا خوه‌یا نویا هه‌لبه‌ستێ ب ناڤێ "هێڤیێن دارا هنارێ" چاپ و به‌لاڤكر. ئه‌ڤین شكاكی ب ئاژانس و رادیویا په‌یامنێر راگه‌هاند، وێ په‌رتوكا خوه‌یا سێیێ ب ناڤێ "هیڤیێن دارا هنارێ" چاپ و به‌لاڤكر و كه‌فته‌ به‌رده‌ستێ خوانده‌ڤانان.

هونه‌رمه‌ندێ سترانبێژێ رۆژئاڤایا كورستانێ عادل حزنی، ل باژێرێ هه‌ولێر وه‌غرا داویێ كر. كه‌سه‌كێ ژ مالباتا حزنی ب ئاژانس و رادیویا په‌یامنێر راگه‌هاند، ل 24 ڤێ مه‌هێ هۆنه‌رمه‌ند عادل حزنی ل ژیێ 59 سالیێ دا وه‌غرا داویێ كر. دیاركرژی، حزنی ب سه‌ده‌ما نه‌خوشیا دلی ل ئێك ل نه‌خۆشخانه‌یێن هه‌ولێرا پایته‌ختا هه‌رێما كوردستانێ جانێ خو ژ ده‌ست دا.

فلمێ دەرھنێرێ کورد مانۆ خەليل خەلاتا یەکەم يا فەستیڤالا سیناما يا ناڤنەتەوی  Bozen2014 وەرگرت.   فلمێ مانۆ خەلیل ب ناڤێ „مێشەڤان“ ب ئەلمانی „Der Imker“ لایقی خەلاتا یەکەم ھات دیتن، د رۆژا داویێ 13-4-2014 یا فەستیڤالا ناڤنەتەوی ل ئيتاليا Bozenفلم فەستڤال کو ژ رۆژا 9 نيسانێ ھەتا 13 نيسانا 2014 ل دار کەتبوو.