دیرۆکا ئه‌ده‌بیاتا کوردی (۷ جلد) ده‌رکه‌ت!
دیرۆکا ئه‌ده‌بیاتا کوردی (۷جلد)
پرۆف. در. مارووف خه‌زنه‌دار
ژ سۆرانی: زیا ئاڤج
جلدێ ئ. ژ ده‌ستپێکێ هه‌تا سه‌دسالا ۱٤.
جلدێ ئ. سه‌دسالێن ۱٤. و ۱۸ئان
جلدێ ئ. نیڤێ یه‌که‌م ئێ سه‌دسالا ۱۹. ۱۸۰۱-۱۸٥۰.
جلدێ ئڤ. نیڤێ دودویان ئێ سه‌دسالا ۱۹ئان و ده‌ستپێکا سه‌دسالا ۲۰ئان (۱۸٥۱-۱۹۱٤)
جلدێ ڤ. د ناڤبه‌را هه‌ردو شه‌رێن جیهانێ یێن یه‌که‌م و دویه‌م یێن سه‌دسالا ۲۰ئان ده (۱۹۱٤-۱۹٤٥)
جلدێ ڤ. ۱۹٤٥-۱۹۷٥ (ئا)
ج̇لدێ ڤ. ۱۹٤٥-۱۹۷٥ (ب)
هه‌تا ڤێ کێلیێ، به‌رفره‌هترین خه‌باتا ئاکاده‌میک ئا کو ل سه‌ر دیرۆکا ئه‌ده‌بیاتا کوردی هاتیه ئاماده‌کرن به‌رهه‌ما مارووف خه‌زنه‌دار یا ب ناڤێ مێژووی ئه‌ده‌بی کوردی یه. ئه‌ڤ دیرۆکا ئه‌ده‌بیاتێ یا کو ئه‌نجاما که‌دا پێنجی سالی یه (۱۹٥۰-۲۰۰۰)، ب قه‌واره و ناڤه‌رۆکا خوه د هه‌مان ده‌مێ ده پرۆژه‌یه‌که ئه‌ده‌بی یا سه‌رکه‌فتی و ئانسیکلۆپه‌دیه‌که ئه‌ده‌بیاتێ یا گرانبها یه ژی. به‌رهه‌م، نه ته‌نێ قۆناخ، نوونه‌ر و بزاڤێن ئه‌ده‌بیاتا کوردی، د هه‌مان ده‌مێ ده زانیاریێن بنگه‌هین ئێن ب جۆخرافیا، دیرۆک، زمان، دین، جڤاک، په‌روه‌رده، ده‌ستنڤیساری و ڕۆژنامه‌ڤانیا کوردی ڕه پێوه‌ندیدار و سه‌یرا دیرۆکی یا ئه‌ده‌بیاتێن جیهانێ ژی ڕادخه به‌ر چاڤان.
د مێژووی ئه‌ده‌بی کوردی ده دیاله‌کتێن ئه‌ده‌بی یێن کوردی، د چارچۆڤه‌یا سه‌رده‌مان ده پێکڤه هاتنه پێشکێشکرن (قۆناخبه‌ندیا ئاسۆیی) و ژ بۆ هه‌ر هه‌لبه‌ستڤانه‌کی ب قاسی کو ببه ناملکه‌یه‌ک جهه‌کی زێده هاتیه ته‌رخانکرن. د به‌رهه‌مێ ده، ل گۆر قه‌واره‌یێ، ب ڕێزێ ئه‌ده‌بیاتێن کوردییا سۆرانی، گۆرانی، کورمانجی و لۆری جه دگرن. هه‌چی کوردییا زازاکی و کوردییا به‌ری ئیسلامێ یه ئاماژه ب وان نه‌هاتیه کرن. ژ ئالیێ ئه‌ده‌بیاتا کورمانجی ڤه ل سه‌ر ئه‌ساسێ ئه‌کۆلا ڕووسیایێ کێم هه‌لبه‌ستڤان هاتبن دایین ژی، د ناڤ لیته‌راتورا سۆرانی ده، به‌رهه‌ما کو هه‌ری زێده جه دایه ئه‌ده‌بیاتا کورمانجی دیسا مێژووی ئه‌ده‌بی کوردی یه. ژ به‌ر کو د به‌رهه‌مێ ده ئه‌ده‌بیاتا سۆرانی ب قۆناخێن خوه یێن کلاسیک و مۆده‌رن ب ئاوایه‌کی پر به‌رفره‌ه هاتیه پێشکێشکرن، ڕۆلا به‌رهه‌مێ یا ئه‌ساسی د قادا ئه‌ده‌بیاتا سۆرانی ده یه.
گومان تونه‌یه کو هه‌موو کوردێن کو کورمانجیا لاتینی ب کار تینن، ده ژ ڤێ به‌رهه‌ما مارووف خه‌زنه‌دار یا کو ب ده‌ستێ زیا ئاڤج هاتیه کورمانجیزه‌کرن و ژ ئالیێ وه‌شانخانه‌یا نووبهارێ ڤه هاتیه وه‌شاندن مه‌فایه‌که مه‌زن ب ده‌ست بخن.
عبدالرحمن ئاداک
candname.com
- 109 خوێندنەوە
