دەنگبێژێ کورد باڤێ سەلاح “ زەوقا وێ گاڤە مە ژ موزیکێ دستاند نھا ئەم ناکن”

ھەڤپەیڤین : ھۆزان ئەمین- ناڤێ وی یێ راست عبدالرحمن عمر ه، ل گوندێ گوردا گرێدایی جەندرێسێ ل دەڤەرا عەفرینێ ل باشوور رۆژاڤێ کوردستانێ سالا 1952 ژ دایکبوویە، و ھونەرا خوە ژ تەمەنەک بچووک ھین 7-8سالی بوو ژ دیوانێن گوندێ خوە فێر بوویە،

و ژ وێ دەمێ دە گەلەک ستران ژ دەڤێ دەنگبێژان ئەزبەرە کرنە، یەک ژ وان کەسان ژی دایکا وی بوو و ئەحمەد ئاغا، و سلێمانێ ئێحۆ و حەمەدێ عیسۆ، و ھەنەکی دن، دەنگێ باڤێ سەلاح ژ ستایلا بلندە و د دەما خۆرتانیا خوە دە دەنگێ وی سێ ئان چار کم دچوو و ھەر وەھا ژەنینا تەمبوورێ ژی ژ ئادیکێ نەجار فێر بوویە، مە دەرفەت دیت کو ئەم ل سەر کار و ھونەرا وی چەند پرسان ژێ بکن ب کێفخوەشی وەھا بەرسڤا مە دا.

- تو یەک ژ دامەزرێنەرێ کۆما ئەرمانجە، وە کەنگی ئاڤا کر ؟

- بەلێ کۆم د سالا 1984 دە ھاتە دامەزراندن، و من پەرپرسارتیا بەشێ فۆلکلۆر دکر، و من سترانێن فۆلکلۆری و دەستانێن کوردییێن مینا مەم و زین و دەروەشێ عەبدی و تاھر بەگێ …. ھود من دگۆتن و ھەیا ژ مە دھات مە دخوەست کو ئەم چاندا خوەیا کەڤن ژبیر نەکن، و مە کاسێتەک تەڤدە فۆلکلۆرە تژی کر ل گۆرا وێ دەما کو تەکنیک گەلەک نە ب قاسی نھا پێشکەتی بوو لێ دیسا ژی کێفا گەل ب وان سترانان دھات، کۆما مە ژی تەڤدە زانا و شەھرەزا بوون، من ژی گەلەک ھەولدان کر و پرتووک خوەندن ھەیا من خوە گھاند ئاستەک باش د زانینا مۆزیک و سترانان دە.

- وە دەزگەھەک ب ناڤە بەستا جرا چێکر، ئەو چاوا بوو؟

- راستە ئەو مینا دەزگەھەکێ ھونەرییە، نێزی 100 ئەندامێن وێ ھەنە، لێ گەلەک پرسگرێک ھەنە، یەک ژ وان ژی ئابوورییە تو کەس ئالیکاریا مە ناکە، مەبەستا مە ژی ئەوە کو ئەم کاربن چاندا خوە بپارێزن، تەڤی خزمەتا گەلەکان د ڤی واری دە چێبوویە ژی، مینا جەلیلێ جەلیل، و مالا بەدرخانیان و کۆمەلا کاوا، لێ دیسا ژی تێرێ ناکێ، و دڤێ دەزگەھێن چاندی ل ھەر دەڤەرێ ھەبن، و یەک ژ کارێ مە ژی بەرھەڤکرنا پرتووکان، و ئەم دخوازن د وارێ چاندی دە ھن خزمەتان بکن، ئەم گەلەک زەحمەتیا دکشینن، و ھەر ئالیەک دخوازە مە بکشینە ناڤ خوە، لێ چاند ملکێ ملەت ھەمییە.

- وەکی دن تو ب چ مژوولی، تو کارە بەحسا چالاکیێن خوە بکە؟

- بەلێ پشتی رەوشا سووری و گوھەرینێن تێدە چێبوون من دەست ب فێرکرنا نۆتا کر ل دبستانا گوند دە، من د ھەفتێ دە ٤ دەرس ددان، و من زارۆکێن بچووک فێری موزیکێ دکرن، بێ بەرانبەر و ئەز ل گەلەک دەڤەران گەریامە و من شەڤ ل دارخستنە، ھەر وەھا مە ل سەر ناڤێ کۆما ئەرمانج بەشداری د فەستیڤالەک ناڤنەتوی ل جەنرێک دە کر، د گەل کۆمێن موزیکێ ژ فرانسا و ئالمانیا، و من ل ئوردون ژی ئاھەنگ ل دارخستیە، و ل تەڤایی وەلاتێ ئسکەندناڤیا، ھەر وەھا ل ئالمانیا و مۆسکۆ و ئیماراتا عەرەبی و تورکیە، ھەرێما کوردستانا عیراقێ و گەلەک وەلاتێن دن.

- تە بەرنامە ل تەلەڤزۆنا چێکرنە؟

- بەلێ من ل تەلەڤزیۆنا خەبات ل باژارێ دھۆکێ بەرنامە چەکریە، و ھەر وەھا ل سەر ئەکرانێن سەتەلایتا کوردستان ژی، کوردسات، و تلڤزیۆنا ھەرێم ل ھەولێرێ، و خاک ل سلێمانیێ، و رۆژ تڤ ل ئەوروپا، و گەلەکێ دن، و ھن تلڤزیۆنێ عەرەبی ژی یا سووری ژی د ناڤ دە.

- تە چه ند خەلات وەرگرتنە؟

- من خەلاتا باژارێ حەلەب یا رەوشەنبیری ئیسلامی ستاند، تەڤی دو پرۆفیسۆرێن دن د بوارێن موزیکێ دە، و من د تیرێژێن عەفرین دە د ھەر چار بەشان دە بەشداری کریە، و من د گەل ھەلبەستڤان پەریشان ناڤێ گوندێن دەڤەرا عەفرینێ ب کوردی دانین و گەلەک پرۆژە مە چێدکرن و ئەم ھین بەردەوامن.

- ھەیا نھا تە چێند ستران تۆمار کرنە؟

- مە د کۆما ئەرمانج دە 7 کاسێت تۆمار کرنە، ھەر وەھا د ئەرشیفا وان تەلڤزیۆنان دە من ب دەھان سەعات ستران قەید کرنە، و ھەر وەھا 7 کاسێتێن من تایبەت ھەنە یەک ژێ تایبەتە بۆ زارۆکان تەڤ دە ب ئمکانێن خوە یێ زاتی من چێکرنە، و ھەروەھا من کۆمەک زارۆکان ژ گەلەک دەڤەران کۆم دکرن و من ئەو فێری موزیک و سترانێ دکرن، زارۆکێن مە ب حاجەتی ڤی تشتی نە نە ب حاجەتی سیاسەتێ نە، مرۆڤایەتیێ و خوەشکبوون و حەزکرن مژارێن وێ بەرھێمێ بوون، و ب قاسی دو سێ کاسێتان ژی من ستران دانە ھونەرمەندان، و من گەلەک سترانێن دەڤەرا عەفرینێ یێ فۆلکلۆری د گەل نڤیسکار پیر روستەم برھەڤر و قەید کرنە و نڤیساندنە، ئەڤ دەولەمدیەکا مەزنە بۆ ئەرشیفا کوردی.

- رەوشا موزیکا دەڤەرا وە عەفرین د چ ئاستێ دەیە نھا؟

- باشە بنگەھەک ژ موزیکا دەڤەرام مە رە ھاتیە دانین، لێ شەرت و مەرجێن نھا گەلەک رێ نادن و دەرفەت کێمن کو خوە پێشتر بخە، تو دنەرە یەک دەردکەڤە خوە فێری تەمبۆر و سترانێ دکە و دەردکەڤە داوەتا، و یەک ژی خوە فێری ئۆرگێ دکە و موزیکێک دافرینن، لێ نە ولۆیە دەما ئەم بچووک بوون ل 366 گوندێن دەڤەرا عەفرینێ ھونەرمەند و سازڤان گەلەک بوون و دەف و زرنە ھەبوون، تەمبوور و ریتم و ئقاع و کەمان ژەن و دەربەکڤان ھەبوون، و گەلەک تشتەکی خوەشک چێدبوو، لێ تاما وێ گاڤە مە ژ موزیکێ دستاند نھا ئەم ناکن، نھا ژی ھەنە و گەلەکن، لێ رەکخستن نابن، و ژ ھەڤ بەلاڤن.