د. زەردەشت حاجۆ " پەنا کورد، نوونەرێ نەتەوا گەلێ كورد و چاند و زمانێ کوردی یه ل جیهانێ"

ھەڤپەیڤین : ھۆزان ئەمین-    د. زەردەشت حاجۆ، زمانزان و نڤیسکارێ کوردە. د سالا 1950دە ل رۆژاڤایێ کوردستانێ ژ دایک بوویە، ل ئالمانیا ژیانا خوە ددۆمینە،

دەرچوویێ زانینگەھا بەرلینا ئازاد د وارێن زمانناسی و زمانێن ھند و ئیرانیێ دە، ل زانینگەھێن بەرلین، برێمێن و ھامبوورگێ مامۆستەتی کریە، وی گەلەک گۆتار ل سەر بابەتێن زمانناسیێ دە ل کۆڤار و رۆژنامەیێن کوردی وەشاندنە، و بەرھەمێن وییێ وەرگەرێ و ھەلبەستان ھاتنە چاپکرن و بەلاڤکرن و سەرۆکاتیا پەنا کورد ب سالان کریە.
د بن درووشما "ئەم ب جیکرنا بەندێن مانیفەستۆیا گرۆنایێ ل سەر مافێ زمان، ل وەلاتێ خوە دخوازن "کۆنگرەیا 8  ناڤەندا پەنا کورد، د رۆژێن 18و 19گولانێ دەل ئامەدێ ھاتبوو ل دارخستن.
مە د دەبارێ ڤێ کۆنگرەیێ دە ب سەرۆکێ پەنا کوردیێ یێ بەرێ در. زەردەشت حاجۆ رە بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئەڤ ھەڤپەیڤین چێکر.

- ئەم سپاسیا وە دکن بۆ ڤێ دەرفەتێ، ئەم دخوازن ب کورتی داناسینەکێ د دەربارێ پەنا کورد ھوون بدن ؟

- ئەز ژی رێز و سلاڤێن خوە پێشکێشی رۆژناما وە دکم، د دەستپێکێ ئەز دخوازم بێژم کو ناڤەندا پەنا کورد رێخستنەکە وێژەیییە رەوشەنبیری کوردستانی سەربخوەیە، و ل گۆرا زاگۆنا پەنا ناڤنەتەوی کارێ خوە دکە، و ئەم نە د بن دەستێ چ پارتیەکە سیاسی دە نە، ھەتا نە د بن دەستێ چ حکومەتەکا سیاسی دە نە، ژ بەر کو زاگۆنێن پەنا ناڤنەتوی ڤێ یەکێ ناپەژرینە، و یەک ژ مەرجێن بنگەھینیێ ئەندامەتیا پەنا ناڤنەتوی ژی ئەڤە.

- کی دکارە چھێ خوە د ناڤ وە دە بگرە؟

- ژ بەر کو خەباتا مە، خەباتا زمانێ کوردییە خەباتا وێژەیا کوردییە، و ئەرمانجا مە ئەوە کو ھەموو نڤسکارێن کورد جھێ خوە د ناڤا ڤێ رەخستنێ دە بگرن، ئەو کەسێ کو بخوازە ل زمانێ خوە و چاندا خوە خوەدی دەرکەڤە، ناڤەندا مە جھێ ھەموو رەوشەنبیرێ کو دخوازن دەنگێ خوە بگهینە نڤیسکارێن جیھانێ، ژ بۆ پاراستنا زمانێن کو زۆردەستی ل سەر وان ھەیە، وەک زمانێ کوردی، ئەو نڤیسکارێن کو ژ بەر دەربرینا بیر و بەھوەریێن خوە ژ ئالیێن رێژیمێن خوە ڤە ھاتنە گرتن و کەتنە زندانان دە، ئەڤ پەنا ناڤنەتوی خەباتێ دکە ژ بۆنا رابوونا وان زۆردەستیا، و ئازادکرنا وان.

- کەنگی ناڤەندا وە ھاتیە ئاڤاکرن، و ئەڤ کۆنگرەیا وەیا چەندێیە؟

- ناڤەندا مە د سالا 1990ھاتیە ئاڤاکرن، و ئەڤ کۆنگرەیا مەیا 8یە تێ ل دارخستن، ھەر3سالان ئەم کۆنگرەیا خوە ل دار دخن، و گەلەک بریارێن گرینگ و رێڤەبەریەکا نوو تێ ھلبژارتن.

- تێ چ واتەیێ کو ھوون کۆنگرەیا خوە ل ئامەدێ ل دار دخن؟

- ب راستی ئەڤە سەرکەفتنەکا مەزنە، و ھوون دزانن کو پەنا کورد ل دەرڤەیی کوردستانێ ھاتیە دامەزراندن، و ھەر ل ور کۆنگرەیێن خوە ل دارخستنە، ئەڤ ژی ژ بەر شەرت و مەرجێن کوردستنێ کو نەدھشتن ناڤەند وەرە کوردستانێ، لێ بەلێ نھا ژ بەر کو رەوش ھنەکی ژ بەرێ باشتر بوویە و دەرفەت و رێ ڤەبوونە، مە خوەست کو ئەم ڤی کۆنگرێ خوە ل ئامەدێ بکن ب مەبەستا کو ئەم ناڤەندا پەنا کورد بینن ڤر، و ئەم دخوازن ب ڤێ یەکێ پەیامەکێ بدن کو ئامەد پایتەختا وەلاتێ مەیە، و ئامەد دلێ کوردستانێیە، و ئامەد دبە جھێ گرێدانا پێوەندیان د ناڤبەرا رەوشەنبیرێن کوردستانێ، و یەکیتیا مە د سەر سینۆرن کو دژمن ل سەر ئاخا مە دانینە و ئەم پەرچە کرنە، ئەڤ کۆنگرێ مە نیشانا ڤێ یەکێیە، ئەم ھێڤیدارن کو ژ نھا و پێڤە ھەمی کۆنگرێ خوە ل سەر ئاخا خوە ل دارخن، و وەک ھوون دبینن کو نڤیسکارێن ھەرچار پەرچێن کوردستانێ تێدە بەشدارن، ئەڤ ژی دەستنیشان دکە کو ئەم نڤیساکرێن کوردستانێ نە، ب کێمایی بە ژی د ھزرا خوەیا رەوشەنبیری دە ئەم یەکیتیا خوە ل دارخن و ھەڤ بگرن و ئەم وان سینۆران ناپەژرینن.

- گەلۆ ئەم کارن بێژن کو ناڤەندا وە وێ ژ ئەوروپا وەرە کوردستانێ؟

- ژ خوە مەبەستا مە ئەڤە، و وێ د ڤێ کۆنگرەیێ دە کۆمیتاک نوو وەرە ھلبژارتن، ئەم ھێڤیدارن ژ وێ کۆمیتێ کو کار ژ بۆ ڤی تشتی بکن، ئەڤ ژی ب پشتگریا شارەداریا باژارێ مەزنێ دیاربەکرێ، وەک کو سەرۆکێ شارەداریێ ژی برێز ئۆسمان بایدەمر ژی د ئاخافتنا خوە دە گۆت کو ئەو ئامادەنە بۆ ھەر پشتگری بۆ پەنا کورد، ئەم ژی وسا ھێڤی دکن کو ئەم ژی کۆنگەرەیێن خوەیێ بێن دی ژی ل کوردستانێ بکن، و کاربن نڤیساکارێن ناسکری و ب ناڤ و دەنگ بەشداری کۆنگرەیێن خوە بکن، و ھەر وەھا نڤیساکرێن ناسکرییێن پەنا ناڤنەتوی، بەشداری کۆنگرەیێن خوە بکن، وەک کو د پەیاما خوە دە ژی سەرۆکی پەنا ناڤنەتوی ژی دخوەست بەشدار ببە، لێ کێمایا مە بوو مە وی دەرەنگ ئاگاھدار کر بوو لۆما نکاری بەشدار ببە.

-شەرت و مەرجێن ئەندامەتیێ پەنا کورد چنە؟

- بەری ھەر تشتی گاڤا کو ھەڤالێن مە دچن ل کۆنگرەیێ پەنا ناڤنەتوی بەشدار دبن، د ھەر سالێ دە 144 پەنا دونیایێ ھەن تێدە بەشدار دبن، ژ نەتوێن کو دەولەت بن وێن وەک مە بێ دەولەت ژی ھەنە ، و ھەر سال ل وەلاتەکی کۆنگرەیا خوە ل داردخن، و ئەم وەک نوونەرێ نەتەوا گەلێ کورد بەشدار دبن، و وەک نوونەرێ چاند و زمانێ کوردی نە.
و مەرچ ژی ئەون ل گۆرا رێبازا پەنا ناڤنەتوی، ھەر پەنا کو ئەندام بە دڤێ ل گۆرا رێبازا وان تەڤ بگەرە، و ھەر وەھا ل گۆرا شەرتێن ھەر پەنێ ژی رەبازێن وانیێ خوەیی ژی ھەنێ، مە ژی د ناڤ خوە دە گۆتیە وەک رێباز، کەسەک کو بخوازە ببە ئەندامێ پەنا کورد گەرەکە ب کێمایی دو بەرھەمێن وییێ وێژەیی ھەبن، و ھەگەر ئەو ژی نەبن، ژ بەر رەوشا زمانێ مە کو خوەندنگەھ و زانینگەھێن مە کێمن، ویێن کو ب زمانێ کوردی دنڤیسن نە شەرتێ کو بەرھەمێن وان ھەبن، ھەگە گۆتار یان نڤیسێن وانیێن نرخدار ھەبن ئەو ژی دکارن ببن ئەندام، و پەرێ ئەندامەتیێ کو ژ 60 یووروو پێک تێ سالانە بدە.

- بانگا وە ژ نڤیسکار و رەوشەنبیرێن کوردستانێ رە چیە؟

- ئەم ھێڤیدارن کو دەنگێ مە بگهێژە ھەموو نڤیسکارێن کوردستانێ، کو ب راستی ئەم دخوازن ئامەد ببە ناڤەندا رەوشەنبیریا کوردستانێ، و ل سەر وان سینۆرێن کو ل دژی ڤینا گەلێ مە ھاتنە دانین خەبات و تەکۆشینا خوە بکن، و نیشانەکێ بدە کو ئەم یەک نەتەو و زمان و یەک خاکن.

ناڤێن ئەندامێن ھلبژارتی د کۆنگرەیا 8 دە ئەڤن : شێخمووس سەفەر سەرۆکێ ناڤەندا پەنا کورد، بێریڤان دۆسکی جیگرا سەرۆک، کاکشار ئۆرەمار سەکرەتەر، مەم میرخان بەرپرسێ دارایی و دلشا یوسف، پەری شێخ سالح و سالح کەڤربری وەکی رێڤەبر ھاتن پەیوردارکرن. ھەروھا عومەر فیدان و عرفان باباۆگلوو ژی وەکی ئەندامێن ئالیكاریێن رێڤەبەریا گشتی ھاتن دیار کرن.