ستوونا هه‌ري سه‌ره‌كي د بن بانێ نه‌ته‌وان دا زمانه…: هۆزان ئه‌مين
مامۆستا سوبحيئه‌حمه‌د ل رۆژئاڤايێ كوردستان ل گوندێ كێشكێ گرێدايێ باژارێ دێركێ ل سالا1955ێ ژ دايكبوويه و هه‌ر ل وێرێ خواندنا خوه‌يا سه‌ره‌تاييقه‌دانديه و ل زانينگه‌ها حه‌له‌بێ پشكا زمانێ ئنگليزيتمامكريه و بوويه مامۆسته‌يێ زمانێ ئنگليزيكريه،
لێ ژ به‌ر حه‌ز و خزمه‌ت و خه‌باتا ويبۆ زمانێ دايكێ،ژ ئاليێ رێژيما سووريێ ڤه ژ مامۆستاتيێ هاتيه ده‌رخستن و نێزيكيشه‌ش هه‌يڤان كه‌تيه د زيندانێ دا.
ژ به‌ر وان ئه‌گه‌ران نه‌چار دبت كو مشه‌ختيده‌رڤه‌ييوه‌لات ببت،ل وه‌لاتێ هۆلاندايێ خوه‌ج بت،و ل سه‌ر زمانێ كورديهين خورتر و هوورتر دسه‌كنه،و ژ ئنستيتوتا زمانێ كوردييا برۆكسێلێ دبلۆم ب ده‌ست خوه‌ڤه ئينا.
ل سه‌ر زمانێ كورديگه‌له‌ك به‌رهه‌م نڤيساندنه و نڤيسينێن ويد گه‌له‌ك مالپه‌ران دا هاتنه وه‌شاندن و نێزيكيدو سالان د(رۆژ تڤي) ده‌رسێن زمانێ كورديدانه و نێزيكيسێ سالان ده‌رسێن زمانێ كورديد كۆمه‌لێن كوردان. ژ بۆ رۆنكرنه‌كا هيشتا پتر ل سه‌ر خه‌بات و كارێن ويمه ئه‌ڤ هه‌ڤپه‌يڤين ل گه‌ل كر.
ئه‌ڤرۆ: مامۆستا نها هوون ب چ مژوولن و چ ل به‌ر ده‌ستێ هه‌وه هه‌يه؟
ب راستيئه‌ز وه‌ك زمانزانه‌كيكورد و ل په‌نابه‌ريێ هن مه‌رجێن زۆر ب سه‌ر مه دا تێن،لێ ئه‌م ل به‌ر خوه ددن،به‌ريده‌مه‌كێ من ده‌ست ب پرتووكا خوه‌يا سێيه‌مين كر،ب ناڤێ“مژارێن نازك د زمانێ كورديده” و ژ به‌ر ئه‌و مژار ژيگه‌له‌كيگرنگ و پێويسته.
ئه‌ڤرۆ: ل سه‌ر بابه‌تێ زمانێ كوردي،هوون پاشه‌رۆژا ويچاوا دبينن؟
ئيرۆ ئه‌ز دكارمبێژم رۆژ رۆژا زمانه،ده‌م هاتيه كو ئه‌م هه‌ميهێز و ده‌رفه‌تێن خوه بكن بن خزمه‌تا زمانێ خوه دا،ژ به‌ر كو ستوونا هه‌ريسه‌ره‌كيد بن بانێ نه‌ته‌وان دا زمانه،هه‌گه‌ر ئه‌م ل زمانێ خوه د ڤێ ده‌مێ دا ب خوه‌ديده‌رنه‌كه‌ڤن ئه‌م دێ چو ده‌مان وه‌كو ئيرۆ نكارن ده‌ركه‌ڤن،ئه‌زپاشه‌رۆژا زمانێ كورديگه‌له‌كيرۆهن دبينم.
ئه‌ڤرۆ: گه‌له‌ك زمانزان ب ئه‌رێنيل پڕبوونا ڤان زاراڤ و دياليكتێن د زمانێ كورديدا دبينن،گه‌لۆ تو چاوا دبيني؟
ب راستيزمانێ مه گه‌له‌ك زه‌نگينه،ژ به‌ر كوزمانێ پڕئاليو پڕزاراڤ و ده‌ڤۆك ئه‌و دكاره ببه زمانه‌كيخورت و زه‌نگين د جيهانێ دا،ده‌مێ مه پڕپه‌يڤ بيه‌ك واتيێ هه‌بن،ويده‌ميئه‌م دكارن پڕهه‌ڤۆكێن ره‌نگا و ره‌نگ بنڤيسن،د زمانێ كورديدا ئه‌م دكارن هه‌ر زاراڤه‌ك مينا زمانه‌كيبكاربينن چاوا ئه‌م چار زاراڤه‌يێن سه‌ره‌كيد زمانێ كورديدا وه‌ك چار زمانان دبينن.
ئه‌ڤرۆ: ژ بۆ زمانه‌كيكوردييێ ستاندارد ويه‌كگرتي،پێشنيارێن ته چنه؟
ئه‌ز دبێژم گه‌ره‌كه ئه‌م زاراڤه‌يێن خوه ئازاد بكن،ئه‌م نه زاراڤه په‌رست بن،وان ته‌ڤليهه‌ڤ بكن،ژ زاراڤان را ڤه‌كريبن،چاوا بلا ئاگاهيێن هه‌ركه‌سيل سه‌ر هه‌ميزاراڤايان هه‌بت و زاراڤه بێن خواندن،ويده‌ميمرۆڤ دكارت ل سه‌ر زمانه‌كيستانده‌رد ويه‌كگرتيب سه‌كنت،ل گۆر من گه‌ره‌كه هه‌موو زاراڤ پێش بكه‌ڤن ئه‌ڤه نه‌كێماسيه.
ئه‌ڤرۆ: ل رۆژئاڤا هه‌يامه‌ك نوو ده‌ستپێ دكه‌ت و نها زمانێ كورديل دبستانان دا تێته خواندن،تو شێوه‌يێ دانا زمان و په‌روه‌ردا وێ چاوا دبينه؟
ئه‌ڤ گاڤه‌كه گه‌له‌كيباشه،لێ ل گۆر ديتنا من كێمه،چاوا؟ ده‌مێ ده‌رس د ناڤ مله‌ت دايان ژيد دبستانان دا تێنه دان،گه‌ره‌كه ئه‌ڤ ده‌رسه ب ره‌نگه‌كيهه‌ڤپشك بن،گه‌ره‌كه زمانزان ل وێرێ ل هه‌ڤ كۆمببن و بگه‌هن رامانه‌كا راست و دروست ژ دانا ده‌رسان و بكارئانينا په‌يڤان و هه‌ڤۆكان،ئه‌و ژيل گۆر رێزك و قورال و قانوونان بن،ل گۆر رێزمانێ بن،هه‌ميسازيو ده‌زگه‌هێن ل سه‌ر زمانيدسه‌كنن گه‌ره‌كه خوه بكه‌نه‌يه‌ك د هينكرنا زمانيدا،ژ به‌ر كو زمانێ كورديه نه زمانێ كه‌سه‌كيه‌يان ژييێ سازيه‌كێيان ژييێ پارتيه‌كێيه،ئه‌ز دخوازم ل سه‌ر زمانيكورد ببنه‌يه‌ك.
ئه‌ڤرۆ: په‌يڤا ته‌يا دووماهيێ ژ بۆ خوانده‌ڤانان؟
ئه‌ز دبێژم گه‌ره‌كه هه‌ر كه‌س هينيزمانێ خوه ببت،ژ به‌ر كو زمان ناسناما مه‌يه هه‌بوونا مه‌يه،چو كه‌س ته ب جلكان ناسناكه‌ت،لێ ده‌مێ تو ب په‌يڤي،ويده‌ميتو ب زمانێ كورديدپه‌يڤي،هنگێ تو كورديهه‌ركه‌س ب زمانێ خوه تێ ناسكرن.
- 2553 خوێندنەوە
