Share |

هەوال in "ئەدەبیەکان"

  ل ئێڤاريا روژا دووشه‌مبێ (26/3/2018) ئاماده‌بوون وپشكداريكرن ل چالاكيا ئه‌ده‌بى يا (ئێكه‌تيا نڤێسه‌رێن كورد-دهوكێ) ب هه‌ڤكارى د گه‌ل: ئه‌نستيوتا گوته‌ يا ئه‌لمانى ل هه‌ولێرێ، وب ئاماده‌بوونا ژماره‌يه‌كا ماموستا وره‌وشه‌نبير ونڤيسه‌ران،

   هاوخوێنی پڵنگه‌كانی عه‌فرینگرادم عه‌بدوڵڵا په‌شیۆ شاعیری گه‌وره‌ی كورد له‌به‌رامبه‌ر له‌شكركێشییه‌كه‌ی سوپای توركیا بۆ سه‌ر شاری عه‌فرین بێ ده‌نگی شكاندو دوایین شیعری خۆی به‌ ناوی عه‌فرینگراد بڵاوكرده‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ش ده‌قی شیعره‌كه‌یه‌تی..

  ژ بزاڤ و چالاکیێن یەکیتیا نڤیسەرێن کورد-دھوک و د وەرزێ خوە یێ زڤستانێ دا، دێ ڤان چالاکیێن ل خوارێ ل دەمژمێر ٤:٣٠ ئێڤاری بگێریت: ١- 2017.12.26 د. فاضل عمر (وەرارا ئالیسەنگ: دناڤبەرا مێژوویێ و سەردەمی دا( ٢- 2017.12.27 ئەنوەر محەمەد تاھر (رۆمانڤێسێت جیھانی چەوا رۆمانان دنڤێسن، چەند نموونە(

  نووسەری گەورەی كوردستان بەختیار عەلی خەڵاتێكی ئەدەبی بە ناوی "نیلی زاكس" لە وڵاتی ئەڵمانیا وەك نوێنەری ئەدەبیاتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە دەست هێنا. بەگوێرەی هەواڵێك لە پەڕەی فەرمیی بەختیار عەلی لە تۆڕی كۆمەڵایەتیی فەیسبوك، ئەمڕۆ ڕێوڕەسمی بەخشینی خەڵاتی "نیلی زاكس" بۆ ساڵی ٢٠١٧ بە نووسەری گەورەی كورد بەختیار عەلی، وەك نوێنەری ئەدەبیاتی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بەڕێوەچوو، كە لەلایەن پارێزگاری دۆرتمۆندەوە پێشكەشی كرا.

ھەلبەستڤانا کورد گولنار علی بالاتەیی روژا ١٨/٦/٢٠١٧ وەغەر کر، بناڤێ تەڤ ئەندامێن يةكيتيا نڤیسەرێن کورد- دھوک. سەرخوشیێ ل خوە و مالبات و دوست و ھەڤالێن خودێ ژێ رازیێ دکەین. گولنار عەلی ھەلبەستڤان و کارئ وەرگیرانئ کریە وئەنداما دەستەیا نڤیسینئ یا گوڤارا پەیڤ بوو. و گەلەک بەرھەمێن وێ چاپبووینە ب زمانێ کوردی و عەرەبی. بو زانین ل ئەمریکا وەغەر کریە پشتی نەخوەشیەکا گران. جھێ وێ بەھشتا بەرین بیت.

  رێكخراوا شه‌دا یا كار و چالاكیێن ره‌وشه‌نبیری و هۆنه‌رى ب هه‌ڤكارى دگه‌ل ناڤه‌ندا لاوان یا دهۆكێ، چه‌ندیێن كار و چالاكیێن جودا ل ژبن ناڤ و نیشانێن حه‌فتییا ئه‌ده‌بى و هونه‌رى ده‌ستپێكرن، رێكخه‌رێن كارى ژى دیاردكه‌ن كو ئارمانجا وان یا سه‌ره‌كى، خزمه‌تكرنا هۆنه‌رێ ده‌ڤه‌رێ و لێك نێزیك كرنا هۆنه‌رمه‌ندێن رۆژئاڤا و پارێزگه‌ها دهۆكێ یه‌.  

ب دلەکی غەمگین دەزگەھا سەما یا چاندی و ھونەری نووچەیا کۆچکرنا ھەلبەستڤانێ ناڤدارێ کورد فەرھاد عچمۆ پشتی نەخوەشیەک گران بھیست. دەزگەھا سەما سەرساخیێ خوە پێشکێشی مالبات و خزم و دۆست و ھۆگر و تەڤایی نڤیسکارێ کورد دکە.

دوای خەباتێكی 18 مانگی، نووسەری بەناوبانگی كورد جان دۆست، رۆمانەكەی بەناوی كۆبانێ بڵاوكردەوە، لە مەراسیمێكدا كە لەلایەن دەزگای باس لە ئیستانبوڵ رێكخرابوو، جان دۆست بە واژووی خۆیی كتێبەكەی پێشكەش بە زۆرێك لە ئامادەبووان كرد. رۆمانەكە وەك یەكەم بەرھەم دەربارەی شاری كۆبانێی رۆژئاوای كوردستان و شەڕی ئازاد كردنەوەی شارەكە، ئێستا وەك بەرھەمێكی چاپكراو گەیشتووەتە دەست خوێنەرانی.   K24

ب ھەلکەفتا رۆژا زمانێ کوردی دەزگەھا سەما یا رەوشەنبیری و ھونەری وە ڤەدخوینە سەمینارەکە ھەڤبەش ل سەر ناڤێ (زمانێ کوردی د راگھاندن و وێژەیێ دە) ب بەشداریا: نڤیسکار و رۆژنامەڤان بەسام مستەفا ل سەر (زمانێ کوردی د وێژەیێ دە) نڤیسکار و لێکۆلینڤان خالد جەمیل مھەمەد ل سەر (زمانێ کوردی د راگھاندنێ دە) ئەڤ سەمینار ب سەرپەرشتیا ھۆتێلا کاپیتۆلە.  

نووسەرێکی ڕۆژئاوای کوردستان یەکەم ڕۆمانی خۆی چاپ دەکات و ئێوارەی ئەمڕۆش لە دوازدەیەمین پیشانگەی نێودەوڵەتیی کتێبی هەولێر بە واژۆی خۆی بڵاو دەکرێتەوە.  هۆشەنگ ئۆسێ، نووسەری کوردی ڕۆژئاوای کوردستان، یەکەم ڕۆمانی خۆی بەناوی "لەژێر بارگرانیی یەقیندا" بە زمانی عەرەبی و لە دووتوێی 380 لاپەڕە لەلایەن وەشانگەی (سوال) لە بەیرووتی لوبنان چاپ و بڵاو کردوووەتەوە و بڕیارە کاتژمیر 2ی دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 2017/ 4/ 12 لە پیشانگەی نێودەوڵەتیی کتێبی هەولێر ڕێوڕەسمی بڵاوکردنەوەی بە واژۆی خۆی بەڕێوە بچێت.

ژ بزاڤ و چالاکیێن ئێکەتیا نڤیسەرێن کورد-دھۆک، ھەردو ھەلبەستڤانێن ھێژا ( دەیکا دالیایێ - تیرۆژ ) ل رۆژا پینجشەمبی ٢٠١٦/٨/٢٥ دەمژمێر ٦ ئێڤاری ل باخچێن ئێکەتیا نڤیسەرێن کورد- دھوک ب ھەلبەستێن خوەیێن نازک و رەنگین ئێڤاریەکا ھەلبەستخواندنێ پێشکێشکرن.

ب ھەلکەفتا بیرانینا دوەمینیا کاریساتا شنگالێ، کۆمەلا چاندییا کوردی ل باژارێ میۆنخ ل وەلاتا ئالمانیا رابوو ب ل دارخستنا شەڤەکێ بۆ ھەلبەستڤانێ ناڤدارێ کورد در. بەدرخان سندی.

ئەنجومەنی قەڵەمی سوید خەڵاتی ئەمساڵی تۆخۆلسکیی پێشکەش کرد بە نووسەر، خەباتکاری مافی مرۆڤ و پارێزەری کورد محەررەم ئەربەی.   ئەم نووسەرە پاش وتاردانێک لە پەرلەمانی سوید لە ساڵی ٢٠٠٩دا لایەن حوکوومەتی تورکیاوە گیرا و حوکمی چوار ساڵ و نیو زیندانی بۆبڕایەوە. محەررەم ئەربەی ڕۆژی ١٣ی ئەم مانگە دێتە سوید و لە کۆنفرانسێکدا بەم بۆنەوە بەشداردەبێ. خەڵاتەکەش دوو ڕۆژ دواتر لە ڕێورەسمێکی تایبەتدا لە بینای ئا.بێ.ئێفی ستۆکهۆڵم وەردەگرێ.  

ئەنیستیتۆی کورد لە ستۆکهۆڵم لە چووارچێوەی کار و چالاکیەکانیدا، ڕۆژێکی تایبەت بە شێعر و هەڵبەستی کوردی بۆ سەرجەم زاراوە جیاوازەزەکانی زمانی کوردی بەڕێوە دەبات. لەو ڕێوڕەسمەدا شاعیر و هەڵبەستوانانی کورد لە چوواربەشی کوردستان بەشداری دەکەن، هەروەها ڕێوڕەرسمەکە شانۆ و سترانی کوردی لە خۆ دەگرێت. جێ ئاماژەیە ئەنیستیتۆی کورد – ستۆکهۆڵم، ڕوێوڕەسمی هەڵبەستی کوردی ئەمساڵ تەرخان کردووە بۆ بەرخۆدانی کوبانێ و تراژیدیای شەنگال.

  ب خەم وکوڤان ڤە ئيرو 15/7/2014 نوجەيا وەغەرکرنا ئەندامێ ئێکەتيا مە ، ھەلبەستڤانێ پێشمەرگە –رەمەزان عيسا – ژ سويد گەھشتە مە . بناڤێ ئێکەتيا نڤيسەرێن کورد – لقي دھۆک ، ئەم سەرەخوەشيێ ل خوە و مالبات وکەس وکارێن خودێ ژێ رازي و تەڤايا نڤيسەرێن کورد دکەين. ھەلبەستڤان رەمەزان عيسا ژ سالێن حەفتێيان دەست ب نڤيسينا ھەلبەستێ کربوو ورولەکێ باش د خزمەتا ئەدەب وزمانێ کوردي دا ھەبوو. رەحمەتي وەک پێشمەرگە گەھشبوو رێزێن شورەشێ . پشتي سەرھلدانا 1991 ڤەگەريا دھۆکێ.

    پشتی نه‌خۆشیه‌كا گران و پتری دوو سالێن وه‌رگرتنا چاره‌سه‌ریێ، د رێوره‌سمه‌كێ هێژا دا ته‌رمێ میدیاكارێ كورد كامیران ره‌شید به‌رواری ل گۆرستانا شاخكێ هاته‌ ڤه‌شارتن.

نەوەیەکی رۆشنبیری ناسراوی کورد جەمال عیرفان وەک باشترین راگەیاندنکار لە وڵاتی میسر خەڵات دەکرێ.

ھەلبەستڤان مؤیەد تەیب ل پێشەنگەھا پرتووکان ل ئامەدێ، سمینارەک پێشکێش کر و بەحسا وێژەیا دەڤەرا بەھدینان ب گشتی و ھەلبەستێن خوە ب تایبەتی، ئەڤ چالاکی ژ ئالیێ وەشانخانا ئاڤەستا ڤە ھات ل دارخستن ب ھەلکەفتنا چاپکرنا بەرھەمەکە مویەد تەیب ب ناڤێ “ نە با من سوار دکە، و نە ئاخ من پەیا دکە” سمینار ب خوندنا هه لبست و ئمزەکرنا بەرھەما خوە ب داوی ھات.

ل رۆژا 1حزێرانێ دە رەوشەنبیرێن رۆژاڤایێ کوردستانێ کو ل تورکیێ و باکورێ کوردستانێ نەشتەچیھن، وێ ل ئامەدێ د کۆنفرانسا شێخ مەعشووقێ خەزنەوی دە بێن با ھەڤ.

تەڤگەرا زمان و پەروەرداھیا ب کوردی TZP-Kurdîب ھەفکاری د گەل باژێرڤانیا گەڤەرێ کۆنفرانسا یەکیتیا نەتەوی ل دارخستن، د رۆژا شەمبێ 10گولانێ تا 11گولانێ وێ بەردەوام بکە، و تێدە وێ 16سمینار ھاتن پێشکێش کرن ل سەر بابەتێن زمان و وێژە و سیاسەت.

    ب هه‌لكه‌فتا بورینا 90 سالان ب سه‌ر ل دایكوبنا هه‌لبه‌ستڤانێ كورد مه‌لا نوری هه‌ساری (1934-2011)، خه‌لاته‌ك ب ناڤی وی دێ بهێته‌ راگه‌هاندن. ئه‌ڤ خه‌لاته‌ ژ ئالیێ بنگه‌هێ نڤیسه‌ر و رۆژنامه‌ڤانێن كرد ل سوریا، ب ناڤێ خه‌لاتا "سه‌یدایێ مه‌لا نوری هه‌ساری بو داهێنانێ" دێ بهێته‌ راگه‌هاندن.

    به‌ ئاماده‌بوونی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان مه‌سعود بارزانی، ده‌زگای مه‌دا نۆیه‌مین پێشانگای نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێر بۆ كتێبی كرده‌وه‌.  پێشانگاكه‌ به‌ چاودێری و ئاماده‌بوونی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، به‌یانی ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ 2 نیسان/ ئه‌پرێل 2014، له‌ پاركی سامی عه‌بدولرِه‌حمان كرایه‌وه‌ و بڕیار وایه‌ بۆ ماوه‌ی 10 رۆژ به‌رده‌وام بێت.

   ب هه‌لكه‌فتا رۆژا جیهانیا هه‌لبه‌ستێ و ب پشكداریا هه‌لبه‌ستڤانێن كورد، عه‌ره‌ب، توركمان و ئاشووری، فیسته‌ڤاله‌ك ل باژێرێ كه‌ركوكێ هات ل دارخستن.   ئه‌ڤ فیسته‌ڤاله‌ ل بن ناڤێ "كه‌لا ئارابخا"، ژ ئالیێ ئێكه‌تیا ئه‌دیب و نڤیسه‌رێن كه‌ركوكێ هات ل دراخستن.

ب بۆنەیا 9مین ”رۆژا چیرۆکێیا جیھانێ” کو د 14سباتێ ھەر سال دەرباس دبە، و ل ھەموو جیھانێ ئەڤ رۆژ تێ پیرۆزکرن، ل ناڤەندا چاندێیا جەگەرخوین کۆمەلەیا نڤیسکارێن کورد چالاکیەک ل دارخست، د ب درووشما "ھەر کەس خوەدی چیرۆکەکێیە" گەلەک نڤیسەر و چیرۆکھەز بەشدار بوون، و دوو پانەل ھاتن پێشکێش کرن.