Bahoz Baran dibêje "dema mirov bala xwe dide xebatên Celadet Elî Bedirxan, Hawar û Ronahî û Roja Nû, çemê folklorê û yê rêzimanê ligel hev diherikin; lê vê taliyê kurd ji wê mîrateya folklorê bê par mane yan jî wek ku li wan wisa hatiye ku folklor ne tiştekî mihîm e, lê jiyana kurdan bi xwe folklorîk e. Folklor ketiye nav ruhê vî miletî."
Hunermend Mihemed Seyda ye, ku tevî dûrbûna wî ji Amûdê, cihê ji dayik bûna wî jî, lê wî hestên wî bajarokî bi xwe re hilgirtiyê û li Siwêda sar li ser pel û kevalan radixîne.
Seyda, ku bi salan li Siwêdê dijî, bi awayekî dilsoz rewşa kurdî û ya Sûriyê dişopîne û wan bi wêneyên xwe û dîzayinên xwe yên balkêş şîrove dike.
Hevpeyvîn: Ferîd Mîtanî
“Deham Ebdulfetah ne ji asîmanan û ne jî ji nava sitêrkan derketiye; ew jî Kurdekî gundî ye û wekî hemî hevdemên xwe feqîr, hejar û perîşan bû.” Bi van çend gotinan, Deham Ebdulfetah xwe dide nasîn.
Di sala 1942‘yê de li gundê Belê ku girêdayî devera Amûdê ye, ji dêya xwe bûye.
"Bi henekek biçûk ez û Ciwan, me dest bi nivîsîna stranan kir û ew henek mezin bû û li her derê belav bû. Bû rastîyeke pir xweş."
Wisa helbestvana Kurd, Dilber Haco çîroka xwe bi helbestê re şîrove kir.
Dîlberê çavê xwe di malbateke mezin û navdar de, li Tirbêsipî vekir û fêrî hezkirina welêt û çand û hunerê bû.
Delîl Dîlanar di sala 1973an de li gundê Orginos yê girêdayî navenda Mûşê hatiye dinyayê. Delîl, ji ber gotina stranekê di sala 1995an de hate sirgûn kirin. Piştî sirgûniyeke 20 salan di sala 2015an de vegeriya welêt.
Di sala 1970’î de li bajarê (Amûdê) ji dayik bûye.
* Sala 1990’î dest bi nivîsandina Gotar û helbestan kiriye û li piraniya rojname û govarên Kurdî Li rojavayê welêt berhemên xwe belav kiriye.
*Du salan cêgirê sernivîskarê rojnameya (Elemel) bû. Ev rojname bi zimanê Erebî li bajarê Silêmaniyê derdiket.
Sefqan Orkêş: Nikarim Terka Amûdê Bikim, Ger Ez Dûrî Wê Dikevim, Bêhna Min Diçike.
- Çaxa ez bûm refa nehan min helbesta bi navê “Amûdê Hêlîna Dilan ” nivîsand.
- Arta FM: Eger ez bêjim şûna mala min girtiye dibe ku her kes bawer neke.
Dema dûrî Kobanî dikevim, wenda dibim, dema wenda dibim ez diçim li Kobanî li xwe digerim
Min pişta xwe da Kobanî, û ez meşyam ta gihiştim sînor, ez li Kobanî zîvirîm û min got: Ne xem e, ku payîz were û pelên min biweşin, lê ditirsim Buhar were û pelên min nepişkivin.
Hevpeyvîn: Qadir Egîd
-Di serî de em dixwazin ku hun hinekî li ser kurte jiyana xwe baxivin?
Azer Osê şiwêş Helbestvan û rojnemavenakî Kurde, li rojavayê Kurdistanê, gundê Xirbe Xedîr yê girêdayî bajarê Amûdê di Payîza sala 1964’an de çavên xwe li jiyanê vekirye, dibistana seretayî li gund a Amadeyî li bajarê Amûdê qedandiye û li Zanîngeha Helebê beşê Endezyariyê di sala 1988’an qedandiye.
Ji ber vê yekê ev sînema dikare sînorên navbera kurdan têk bibe û wan nêzikî hev bike. Wek kurdan, sînemaya wan jî perçe bûyî û bê dewlet e û hêvî ew e ku her dû ji bibin xwedî dewlet.
Rêveberê Gişrî yê Weşanxaneya Avêsta Abdulla Keskîn di hevpeyvînekê de lihel BasNewsê (Ku dê heftiya bê were belavkirin) balkişande ser têkiliya navber Avêsta û nivîskarê navdar ê Başûrê Kurdistanê Bextyar ELî û got:
Helbestvan û nivîskar Şêxmûs Sefer di 1977 li Mêrdînê ji dayîkbûye, di sala 2012 bû serokê Komeleya Nivîskarên Kurd a Amedê, û di sala 2013 di encama kongira 8an a Pena kurd li Amedê, hate hilbijartin bo serokatiya pena kurd.
Hozan Emîn
Dema sînema Kurdî tê gotin bê guman derhêner û akterên wan filman tên bîra mirov, yek ji wan kesên ku muhra xwe li sinema kurdî xistiye û navûdengê wî belav bûye, Mano Xelîl e, ku wek derhênerek kurd di nav sinema cîhanî de hatiye naskirin, û xudan rewlek girîng e di pêşxistina berhemên sînema kurdî de cih girtye.
Ji ber ku 25 sal di ser belavkirna çîroka yekem ya nvîskar Helîm Yusiv derbasbûye, bi vê helkeftê û her weha ji ber ku weşanxanye peywend li stenbolê ji nûve berhemên wî çap û belav dike,
Hozan Emîn- Huneremend Ronî Can ji başûr rojavayê Kurdistanê ye, di temenk biçûk de damarê hunerê pêre xwe da der, li gel komên hunerî di şahî û helkeftên netewî stran digoton,
Hevpeyvîn: Hozan Emîn-Mamoste Subhî ahmad li rojavayê krdistan li gundê Kêşikê girêdayê bajarê Dêrikê di sala 1955an de ji dayik bûye û her li wir xwendina xwe ya seretayî qedandiye
Em li bajarê Sint – Niklaas yê Belçîka bûn mêvanê hunermendê kurd Dilovan. Ew Kurdê êzdî yê Ermenîstanê ye. Heta niha 8 albûmên wî derketine û ya nû di rêyê de ye.
Hevpeyvîn : Hozan Emîn- Navê wî yê rast Ebdulrehaman Omer e, li gundê Gurda girêdayî Cendirêsê li devera Efrînê li başûr rojavê Kurdistanê sala 1952 ji daykbûye,
.jpg "Nivîskar Çiya Mazî")
